بهترین راههای درمان اسکولیوز: از ورزش تا جدیدترین روشها
اسکولیوز، انحراف ستون فقرات به سمت راست یا چپ است که معمولا در دوران بلوغ و جهش رشد کودکان بروز پیدا میکند. در بیشتر موارد، این انحراف جزئی است و نیاز به درمان ندارد. اما در موارد شدیدتر، از روشهای درمانی مختلفی برای کنترل و اصلاح انحراف استفاده میشود. در این مطلب همراه ما باشید تا راههای درمان اسکولیوز را بررسی کنیم.
اسکولیوز چیست؟
اسکولیوز نوعی ناهنجاری اسکلتی است که با انحنای جانبی C یا S شکل در ستون فقرات مشخص میشود. این انحنای غیرطبیعی میتواند در هر قسمتی از ستون فقرات رخ دهد، اما شایعترین مناطق درگیر، قسمت فوقانی ستون فقرات و کمر هستند. با خواندن مطلب اسکولیوز چیست؟ | عوارض، علائم، راه های تشخیص و درمان با این بیماری بیشتر آشنا شوید.
علائم و نشانههای اسکولیوز
اسکولیوز با نشانههای زیر بروز پیدا میکند:
- عدم تقارن در ارتفاع شانهها
- برآمدگی یک شانه نسبت به دیگری
- ناهمواری در چیدمان مهرههای کمر
- قرار گرفتن یک لگن در موقعیت بالاتر
- برجستگی قسمتی از قفسه سینه
- برجسته شدن قسمتی از پشت هنگام خم شدن
- ناهنجاری در شکل و وضعیت بازوها و دستها
- برآمدگی بیشتر دندهها یا ماهیچهها در یک سمت بدن
انواع اسکولیوز
اسکولیوز در انواع مختلفی قابل بررسی است که عبارتند از:
- اسکولیوز غیر ساختاری: در این نوع، ساختار ستون فقرات طبیعی است. اما به دلایلی مانند تفاوت در طول پا یا اسپاسم عضلانی، انحنای پشت ایجاد میشود.
- اسکولیوز ساختاری که خود نیز به چند نوع زیر تقسیم بندی میشود:
- ایدیوپاتیک: ایجاد انحنا به دلایل ناشناخته
- عصبی عضلانی: انحنا به دلیل وضعیت عضلانی یا اعصاب در ناحیه کمر
- استخوانی: انحنا به دلیل مشکلات استخوانی
- مادرزادی: شکل گیری نادرست ستون فقرات فرد در رحم مادر
راههای درمان اسکولیوز و مزایا و معایب هر روش
در بیشتر موارد، اسکولیوز خفیف در کودکان و نوجوانان نیاز به درمان ندارد. اما برای انحنای 10 تا 25 درجه، پزشک کودک را بهصورت منظم معاینه میکند تا پیشرفت آن را مورد بررسی قرار دهد. برای انحراف 25 تا 40 درجه، ممکن است بستن بریس توصیه شود. اگر انحراف بیشتر و اسکلت هنوز نابالغ باشد، جراحی توصیه خواهد شد. در ادامه راههای درمان اسکولیوز را شرح میدهیم.
درمان اسکولیوز با ورزش
تمرینات متنوعی برای درمان اسکولیوز با ورزش وجود دارد. هدف اصلی آنها اصلاح ستون فقرات، قفسه سینه، شانهها و لگن است که البته باید تحت نظر متخصص انجام شود تا تشدید انحراف صورت نگیرد.
تمرینات ورزشی موثر برای درمان اسکولیوز
برخی تمرینات مانند پل، سگ پرنده، قله زانو زمین، هیپ تراست تکپا، کرانچ گهواره و کرانچ پا 90 درجه میتوانند به درمان اسکولیوز کمک کنند.
نمونه تمرینات و توضیح روش انجام آنها
در ادامه، برخی از تمرینات سودمند برای افراد مبتلا به اسکولیوز ارائه شده که انجام هر روش 10 بار به صورت روزانه الزامی است:
- تمرین گربه-شتر
تمرین گربه- شتر، یکی از راههای درمان اسکولیوز است. برای انجام این حرکت روی دستها و زانوها قرار بگیرید. سر را صاف و در راستای بدن نگه دارید. با نفس عمیق، بخش پایینی ستون فقرات را بلند کنید تا پشت خم شود و گردن آزاد شود. در صورتی که عضلات شکمی را سفت نگه داشتهاید، با بازدم، بخش پایینی ستون فقرات به سمت زمین بازگردانید.
- تمرین تیلت لگنی
به روی کمر دراز کشیده و زانوها را خم کنید. کف پاها را روی زمین قرار دهید. کمر را صاف کرده و عضلات شکم و باسن را فشرده نگه دارید. این وضعیت را 5 ثانیه نگه داشته و عادی نفس بکشید.
- تمرین پرس شکمی با دو پا
برای انجام این تمرین روی کمر دراز بکشید و زانوها را خم کنید. کف پاها را روی زمین قرار دهید. پاها را یک به یک از زمین بلند کرده و زاویه 90 درجه بین زانو و ران ایجاد کنید. دستها را روی زانوها فشار دهید تا عضلات شکمی درگیر شوند. در همین وضعیت سه بار نفس عمیق بکشید.
درمان اسکولیوز با لیزر
نوعی روش غیر تهاجمی که با ورود پالسهایی از نور با طول موجهای قرمز ضعیف و نزدیک به مادون قرمز به پوست، نتایج حیرت انگیزی به وجود میآورد. افزایش جریان خون، بهبود جریان انتقالی اکسیژن، کاهش التهابات و در نهایت بهبود سریعتر برخی از این نتایج هستند.
مزایا و معایب درمان با لیزر
درمان اسکولیوز با لیزر دارای مزایای زیر است:
- تسکین درد
- ضد التهاب و التیام
- بهبود جریان خون
- کاهش بافت الیافی
- بهبود سریعتر زخم
- فعالسازی سلولهای بنیادی و افزایش تعداد آنها
لیزر درمانی معایبی هم دارد که عبارتند از:
- حساسیت موقتی نواحی درمان شده پس از درمان
- تشدید موقتی علائم درد پس از درمان
جدیدترین روش درمان اسکولیوز
امروزه، کلینیکها و متخصصان از جدیدترین روش درمان اسکولیوز برای بهبود وضعیت بیماران استفاده میکنند. در کنار روشهای قدیمی درمان، متخصص ورزشهای اصلاحی جدید از جمله پل زدن و بلند کردن کمر از روی زمین، اسکوات، گردش ساکروم، حرکت گاو، گربه در یوگا، ایستادن و به طرفین خم شدن را نیز توصیه میکند.
درمان اسکولیوز در بزرگسالان
وضعیت اسکولیوز در بزرگسالان متفاوت است و بستگی به نوع و شدت علائم دارد. برای درمان اسکولیوز ابتدا از درمان غیر جراحی و داروهای ضد التهابی استفاده میشود. اما در مواقع تشدید بیماری ممکن است جراحی، کیفیت زندگی را بهبود بخشد و درد را کاهش دهد.
چالشهای درمان اسکولیوز در بزرگسالان
درمان اسکولیوز در بزرگسالان با چالشهای خاصی همراه است:
- استئوپروز (کاهش تراکم و استحکام استخوان)
- درد و ناتوانی
- عوارض جراحی
روشهای پیشنهادی برای بزرگسالان
برای بهبود انحراف ستون فقرات در بزرگسالان میتوان از روشهای متنوعی همچون ورزش، تغذیه، طب سنتی، کایروپراکتیک، فیزیوتراپی و در موارد شدید، عمل جراحی استفاده کرد. هر کدام از این روشها با مزایا و محدودیتهای خاص خود همراه است و باید با مشورت پزشک انتخاب شوند.
درمان اسکولیوز با فیزیوتراپی
درمان اسکولیوز با فیزیوتراپی شامل ارزیابی اولیه، تحلیل وضعیت و تواناییهای فرد و سپس اجرای برنامه درمانی هدفمند است. پس از عمل جراحی نیز فیزیوتراپی استفاده میشود تا کنترل درد، بهبود قوام ستون فقرات و عملکرد تنفسی را راحت کند.
تکنیکها و تمرینات فیزیوتراپی موثر
فیزیوتراپی، یکی از اصلیترین راههای درمان اسکولیوز است. برخی از این تمرینات عبارتند از:
- تمرینات تقویت مرکزی
- تمرینات کششی
- تمرینات تثبیت ستون فقرات
- تمرینات وضعیتی
- ورزشهای هوازی
درمان اسکولیوز با کایروپراکتیک
برخی افراد برای تسکین درد ناشی از اسکولیوز از درمان کایروپراکتیک استفاده میکنند. این درمان ممکن است کیفیت زندگی را بهبود ببخشد؛ اما انحنای ستون فقرات را برطرف نمیکند. برای درمان اسکولیوز با کایروپراکتیک باید حرفهایترین متخصصها را انتخاب کنید؛ زیرا درمان غیر حرفهای میتواند مشکلاتی را به وجود بیاورد.
مزایا و معایب درمان با کایروپراکتیک
مزایای درمان اسکولیوز با کایروپراکتیک عبارتند از:
- کاهش سریع دردهای مفصلی و عضلانی
- افزایش دامنه حرکتی مفاصل
- بهبود قدرت و توان بدنی
- کاهش فشار عضلانی بر مفاصل
- بهبود عملکرد سیستم عصبی و اسکلتی
- احتمال بهبود شرایط دیگر مانند آسم، افسردگی و …
درمان با کایروپراکتیک معایبی هم دارد که عبارتند از:
- امکان بروز عوارضی مانند فتق دیسک، فشار بر اعصاب و نوع خاصی از سکته
- وجود عوارض جانبی موقت مانند سردرد و خستگی پس از درمان
درمان اسکولیوز خفیف
اگر انحراف ستون فقرات شدید نباشد و درد زیادی ایجاد نکند، اسکولیوز از نوع خفیف است. در اکثر موارد اسکولیوز خفیف نیازی به درمان ندارد و معمولا بدون مداخله بهبود خواهد یافت. با این حال، برای درمان اسکولیوز خفیف از تمرینات اصلاحی و روشهای فیزیوتراپی استفاده میشود.
روشهای درمان اسکولیوز خفیف
راههای درمان اسکولیوز شامل تمرینات تقویتی، فیزیوتراپی، استفاده از کورست یا اسپینال بریس و تغییرات در روش زندگی خواهد بود. تمرینات تقویتی میتوانند عضلات پشت و شکم را بهبود بخشیده و به وضعیت ستون فقرات کمک کنند. کورستها نیز در حفظ استحکام ستون فقرات موثر هستند. همچنین، تغییرات در روش زندگی مانند نشستن صحیح و پرهیز از حمل بارهای سنگین میتواند به کاهش درد و بهبود وضعیت کمک کند.
عکسهای قبل و بعد از درمان اسکولیوز خفیف
اسکولیوز خفیف معمولا با نامتقارن بودن ظاهر شانهها و لگن، عدم تقارن در ارتفاع کتفها، کشیدگی یا پیچیدگی در ستون فقرات و… قابل تشخیص است. در زیر میتوانید عکس اسکولیوز خفیف را قبل و بعد از درمان مشاهده کنید.
درمان قطعی اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
برای درمان این بیماری در موارد خفیف، روشهای غیرجراحی پیشنهاد میشود. برای مثال استفاده از بریس فقط به جلوگیری از تشدید آن کمک میکند. در موارد پیشرفته و شدید، جراحی ممکن است تنها گزینه درمانی موثر باشد.
آیا درمان قطعی برای اسکولیوز وجود دارد؟
در مواقعی که این انحراف به حدی شدید باشد که منجر به عوارض جدی شود، جراحی، تنها درمان قطعی اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات خواهد بود. چرا که در این جراحی، تلاش میشود تا انحراف ستون فقرات تا حد ممکن به وضعیت طبیعی خود بازگردانده شود.
نتیجهگیری
با توجه به مطالبی که گفتیم، راههای درمان اسکولیوز با توجه به نوع و شدت مشکل بسیار متفاوت خواهند بود. برای انواع خفیف و غیرساختاری، ورزش و اصلاح وضعیت بدن کافی است. اما در موارد شدیدتر، استفاده از بریس یا طرحهای درمانی غیرجراحی پیشنهاد میشود. در صورت عدم بهبودی و پیشرفت انحراف، جراحی ستون فقرات آخرین گزینه درمانی است. درمان به موقع و نظارت مداوم پزشک، نقش مهمی در بهبود و کنترل این ناهنجاری دارد. شما میتوانید برای تجربه هر یک از این راههای درمان اسکولیوز بدون کمترین عارضه و با بیشترین تاثیر به کلینیک دکتر تن صاف مراجعه کنید یا از طریق راههای ارتباطی با تیم پشتیبانی این مجموعه در ارتباط باشید.
یک پاسخ
برام جالب بود که فهمیدم اسکولیوز همیشه نیاز به جراحی نداره و با ورزش و فیزیوتراپی قابل کنترله