خَمیده اَنگُشتی یا سوان نک (انگلیسی: Clinodactyly) یک اصطلاح پزشکی است که به خمیدگی انگشت دست یا پا در صفحه کفدستی/کفپایی اشاره میکند. این خمیدگی معمولاً در انگشت پنجم (انگشت کوچک) به سمت انگشت چهارم و مجاور (انگشت حلقه) رخ میدهد، در ادامه این مطلب از کلینیک ارتوپد فنی دکتر تن صاف قصد داریم در مورد موارد زیر صحبت کنیم :
- سوان نک یا انگشتان خمیده چیست ؟
- علائم سوان نک یا انگشتان خمیده
- روشهای تشخیص سوان نک یا انگشتان خمیده
- روشهای درمانی سوان نک یا انگشتان خمیده
انگشتان خمیده یا سوان نک چیست ؟
سوان نک، که با نام گردن قو نیز شناخته میشود، عارضهای مادرزادی است که بر نحوه شکلگیری و عملکرد انگشتان دست تاثیر میگذارد. در این عارضه، انتهای انگشتان به سمت پایین خم شده و مفاصل آنها به طور غیرطبیعی سفت و خمیده میشوند. سوان نک میتواند یک یا چند انگشت را درگیر کند و در هر دو دست یا فقط یک دست دیده شود. این عارضه میتواند با سایر ناهنجاریهای مادرزادی مانند شکاف کام یا بیماریهای عصبی-عضلانی همراه باشد. اگرچه سوان نک یک بیماری پیشرونده نیست، اما در صورت عدم درمان میتواند باعث درد، ضعف و محدودیت حرکتی در دستها شود.
علائم اصلی سوان نک:
- خم شدن انتهای انگشتان به سمت پایین (فلاکسین دیستال): این علامت بارزترین ویژگی سوان نک است و در تمام انگشتان درگیر دیده میشود.
- سفت شدن مفاصل انگشتان: مفاصل انگشتان مبتلا به سوان نک سفت و خمیده میشوند و حرکت آنها محدود میشود.
- درد و ناراحتی: سوان نک میتواند باعث درد و ناراحتی در دستها، به خصوص هنگام حرکت دادن انگشتان شود.
- ضعف عضلانی: در موارد شدید سوان نک، ممکن است ضعف عضلانی در دستها نیز مشاهده شود.
- محدودیت حرکتی: سوان نک میتواند دامنه حرکتی انگشتان را به طور قابل توجهی کاهش دهد و انجام فعالیتهای روزمره را دشوار کند.
علائم ثانویه سوان نک:
- ایجاد برجستگی در پشت مفصل انگشت: خم شدن غیرطبیعی انگشتان میتواند منجر به ایجاد برجستگی در پشت مفصل انگشت شود.
- خشکی و ترک خوردن پوست: سفت شدن مفاصل و محدودیت حرکتی میتواند باعث خشکی و ترک خوردن پوست دستها شود.
- ایجاد مشکل در گرفتن اشیاء: سوان نک میتواند گرفتن اشیاء کوچک را دشوار کند.
- کاهش اعتماد به نفس: درد، ناراحتی و محدودیت حرکتی ناشی از سوان نک میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس در افراد مبتلا به این عارضه شود.
روشهای تشخیص سوان نک یا انگشتان خمیده:
1. معاینه فیزیکی:
- معاینه فیزیکی دستها توسط پزشک متخصص اولین قدم در تشخیص سوان نک است.
- در این معاینه، پزشک شکل، موقعیت و انعطافپذیری انگشتان را بررسی میکند و به دنبال علائم سوان نک مانند خم شدن انتهای انگشتان به سمت پایین و سفت شدن مفاصل میگردد.
- پزشک همچنین دامنه حرکتی انگشتان را بررسی میکند و از شما میپرسد که آیا در دستهای خود درد یا ناراحتی دارید یا خیر.
2. آزمایشات تصویربرداری:
- در برخی موارد، ممکن است از آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI برای بررسی دقیقتر ساختار استخوانها و مفاصل دستها استفاده شود.
- این آزمایشات میتوانند به تشخیص ناهنجاریهای استخوانی یا مفصلی که ممکن است در بروز سوان نک نقش داشته باشند، کمک کنند.
3. آزمایشات ژنتیکی:
- اگر سابقه خانوادگی سوان نک دارید، ممکن است پزشک آزمایشات ژنتیکی را برای بررسی احتمال وجود جهشهای ژنی که میتوانند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند، تجویز کند.
4. سایر آزمایشات:
- در برخی موارد، ممکن است از آزمایشات دیگری مانند آزمایش خون یا آزمایشات عصبی برای بررسی سایر علل احتمالی سوان نک استفاده شود.
انتخاب روش درمانی سوان نک به شدت عارضه، سن فرد، سایر شرایط سلامتی او و سبک زندگی او بستگی دارد.
در ادامه، به برخی از رایجترین روشهای درمانی سوان نک اشاره میکنیم:
1. فیزیوتراپی:
- فیزیوتراپی میتواند به افزایش انعطافپذیری و دامنه حرکتی انگشتان مبتلا به سوان نک کمک کند.
- در فیزیوتراپی، از تمرینات کششی، تقویتی و حرکتی برای تقویت عضلات دست، بهبود هماهنگی و افزایش دامنه حرکتی مفاصل استفاده میشود.
2. بریس:
- بریسهای مخصوصی میتوانند برای نگهداری انگشتان در موقعیت صحیح و جلوگیری از خم شدن آنها استفاده شوند.
- بریسها معمولاً در شب یا در زمانهایی که از دستها استفاده نمیشود استفاده میشوند.
3. عمل جراحی:
- در موارد شدید سوان نک که با روشهای دیگر قابل درمان نیست، جراحی برای آزادسازی تاندونها و عضلات سفت شده و اصلاح موقعیت انگشتان انجام میشود.
- هدف از عمل جراحی، اصلاح دائمی موقعیت انگشتان و ایجاد قابلیت حرکت طبیعی برای آنها است.
4. سایر روشهای درمانی:
- در برخی موارد، ممکن است از روشهای درمانی دیگری مانند تزریق بوتاکس یا لیزر درمانی برای کاهش درد و اسپاسم عضلانی و بهبود عملکرد دستها استفاده شود.
مراقبتهای بعد از درمان:
- معاینات منظم توسط پزشک متخصص برای بررسی روند درمان و تنظیم بریس ضروری است.
- انجام حرکات کششی در منزل طبق دستور پزشک برای افزایش انعطافپذیری انگشتان مهم است.
- استفاده از کفشهای مناسب که پای نوزاد را در وضعیت صحیح نگه دارند، ضروری است.
نکات مهم در درمان سوان نک:
- درمان سوان نک یک فرآیند بلندمدت است و صبر و حوصله والدین و همکاری با تیم درمانی بسیار مهم است.
- با تشخیص و درمان زودهنگام و مناسب، اکثر کودکان مبتلا به سوان نک میتوانند به پاهای سالم و عملکردی در دوران زندگی خود دست پیدا کنند.
- اگر در مورد سلامت دستهای خود یا فرزندتان نگرانی دارید، حتماً برای معاینه به پزشک متخصص اطفال یا ارتوپد اطفال مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره انگشتان خمیده
دعوت به اقدام برای کامنت گذاشتن